Apsolutno je neprihvatljivo da razlika između kamata na kredite i na depozite, odnosno štednju u bankama, iznosi blizu hiljadu odsto, jer nema ni jedne grane u biznisu u kojem je toliki raskorak između imputa i autputa kao u bankama, smatraju ekonomisti.
Po najnovijim podacima Centralne banke, prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa na kredite, koja obuhvata sve njihove troškove u novembru prošle godine bila je 6,9 odsto, a na štednju 0,72 odsto, piše Pobjeda.
Bankarski ombudsman dr Halil Kalač smatra da je nerealno i neprihvatljivo ovakvo stanje.
“Neprihvatljivo je da se kamatne stope na depozite, odnosno štednju spuste na nulti nivo ili u zonu negativnih. Svjedoci smo stalnog pada pasivnih efektivnih kamatnih stopa na depozite u našem bankarskom sistemu. Istina da je politika kamata u nadležnosti poslovnih banaka, ali one pri kreiranju svojih politika moraju voditi računa o povjerenju i zadržavanju svojih klijenata. Smatram da je Centralna banka uradila dobar potez kada je krajem oktobra svim bankama uputila preventivno upozorenje da ne uvode negativne kamatne stope, pošto su neke banke najavile tu mogućnost”, kaže Kalač.
On podsjeća da su ukupno odobreni krediti banaka na kraju novembra prošle godine bili 2,7 milijardi eura, a depoziti 3,18 milijardi eura. Prosječna likvidna sredstva banaka u novembru bila su 1,03 milijarde i 11,5 odsto su veća nego u istom mjesecu 2016.
Kalač takođe smatra da su kamatne stope na kredite i dalje visoke.
“S pravom se očekuje njihov dalji pad. Da su aktivne kamatne stope i dalje na visokom nivou, govore i uporedni podaci sa tržišta iz EU. Dalji pad aktivnih kamatnih stopa je neophodan jer bi to omogućio snažniji razvoj realnog sektora i povoljnije kreditne uslove za razvoj naše ekonomije, pokrenule bi investicionu tražnju, urednije izmirenje kredita, smanjenje kreditnog rizika povjerioca. Performanse poslovanja banaka u Crnoj Gori govore da one mogu biti snažniji faktor dinamičnijeg razvoja crnogorske ekonomije”, smatra bankarski ombudsman.
Banke su, dodaje on, na potezu da kreditiranje učine povoljnijim.
“Ove tvrdnje zasnivam na podacima Centralne banke da sve bilansne pozicije kao što su ukupna aktiva, depoziti, kapital, u bilansima banaka bilježe kontinuirani rast. Učešće nekvalitetnih kredita u ukupnim je značajno smanjeno, finansijski rezultat banaka na agregatnom nivou je pozitivan, a likvidnost i solventnost bilježe rast i njihovi nivoi su i dalje značajno iznad zakonom propisanog standarda”, objašnjava Kalač.