Montmartr predstavlja sjeverni, a ujedno najviši dio Pariza. Smješten je na nadmorskoj visini od 127 metara i sa njega se pruža pogled na ostale dijelove grada. Sa krivudavim ulicama i starim kućama sačuvao je izgled starog grada Pariza. Očuvani su i vinogradi. Na Montmartreu nalazi se i crkva Sacré-Cœur, na čijem se prostoru nalazi i poznato groblje Montmartre na kome su sahranjene brojne poznate osobe.
Sredinom 19. vijeka, umjetnici poput Johana Jongkinda i Camillea Pissarra, doselili su se na Montmartreu, ali tek krajem stoljeća ovaj dio Pariza postao je važno umjetničko središte grada.
U blizini starog mlina na vrhu uzvišenja nalazi se i restoran Moulin de la Galette.
Neki od najvažnijih umjetnika 20. vijeka na Montmartreu su stvarali svoja djela i crpili inspiraciju, primjerice Vincent van Gogh, Pierre Brissaud, Alfred Jarry, Gen Paul, Jacques Villon, Raymond Duchamp-Villon, Henri Matisse, André Derain, Suzanne Valadon, Pierre-Auguste Renoir, Edgar Degas, Maurice Utrillo, Henri de Toulouse-Lautrec i Théophile Steinlen, ali i afroamerički umjetnik Langston Hughes. Ovdje su neko vrijeme u siromaštvu živjeli i Pablo Picasso i Amedeo Modigliani, u zgradi Le Bateau Lavoir. Na Montmartreu je postojao i boemski kabaret Le Chat Noir (u prijevodu Crni mačak) gdje su se okupljali umjetnici. Kabaret se smatra prvim modernim noćnim klubom u kojem se uživalo u uživo izvođenoj muzici i alkoholu.
Stara legenda kaže da je na mestu današnjeg Monmartra oko 250. godine naše ere mučen i ubijen prvi pariski biskup Sen Deni. Njemu je odsječena glava koju je on zatim pokupio, oprao u bunaru i ponio sa sobom ka severu. Posle nekoliko kilometara pronašao je zgodno mjesto gdje je legao i preminuo. Na mjestu egzekucije podignuta je bazilika Sen Deni, a čitavo brdo ponijelo je naziv Mons Martirijum tj. Brdo mučenika. Vremenom ime se modifikuje do današnjeg Monmartr. Kako je bilo izolavano od tadašnjeg gradskog jezgra mahom je služilo hrišćanskim vjernicima. Manastriri i crkve izgrađeni tokom vjekova nestali su tokom Francuske revolucije u 18. vijeku.
Tek od 19. vijeka Monmartr postaje dio urbanog Pariza. Jedan od simbola čitavog grada, prelijepa bazilika Svetog srca (Sakr ker), nastaje na vrhu brda kao zahvalnica Bogu koji je uslišio molbe i sačuvao Pariz od razaranja u ratu sa Prusima. Bijelu kupolu visoku 80 metara u u cijelom gradu nadvisuje samo Ajfelova kula.
A sada mali paradoks: uprkos viševjekovnoj hrišćanskoj istoriji brda svjetsku slavu stiče na potpuno drugačiji, čak reći i suprotstavljen način. Kruže priče da je tokom vjekova pokraj pomenutih crkava i manastira obitavalo selo prepuno sumnjivih kafana u kojima su se okupljali „mutni“ tipovi. Procvat ove pojave dešava se u devetnaestom vijeku kada mnogi mlinovi koji su mljeli brašno cijelom gradu postaju mjesta za igru i provod. Monmartr postaje boemska četvrt, a kultna mjesta poput Mulen ruž-a i Mulen de la Žalet-a i danas postoje i rade. Poznati kao ljudi koji umiju da žive i uživaju u životu najpoznatiji umjetnici u ovom okruženju traže i nalaze inspiraciju. U hali nekadašnje fabrike klavira nastaje grupa slikarskih ateljea među kojima i onaj u kome stvara veliki Pablo Pikaso. Skromna građevina nestala je u požaru 1970., a na istom mjestu izgrađena je nova sa ateljeima za mlade i talentovane umjetnike. Koliko je veliki značaj za čitavu evropsku umjetnost imalo ovo mjesto posle Prvog svjetskog rata pokazuje podatak da su tu stvarali umjetnički geniji poput van Goga, Renoara, Dege, Monea, Sezana, Sislija, Braka pa čak i Salvador Dali čiji muzej danas krasi malu zgradu gdje je živeo i radio. Osim slikara dio sebe u Monmartr su ugradili pisci poput Bodlera i Zole ili velike balerine Isidore Dankan čija se škola nalazila baš na ovom brdu.
Koliko je boemski i umjetnički zanos Monmartra začarao svijet pokazuje pojava sličnih kvartova ili ulica po svim većim gradovima nazivajući te delova grada „njihovim Monmartrom“ (poput beogradskog Monmartra tj. Skadarlije).
Globalizacija i milionska posjeta Pariza uticala je da Monmartr postane komercijalni turistički centar. Ipak, još uvijek se može osjetiti boemski duh u njemu, pogotovo ako se tokom dana obiđe neki stari umjetnički atelje (danas muzej), a tokom noć neki tadicionalni kabare.
Izvor: Zanimljiva geografija