Sa ukupno osam paketa mjera, CBCG je izdvojena kao nacionalna banka sa najopsežnijim mjerama u Evropi, te najdužim rokovima u smislu povoljnosti za korisnike kredita, rekao je guverner Radoje Žugić u intervjuu za Pobjedu.
Podsjetio je da su trenutno na snazi dva moratorijuma: za ugrožene djelatnosti (važi do 31. avgusta) i za fizička lica koja su ostala bez posla zbog korona krize, za one kojima je zarada smanjena za najmanje deset odsto i za fizička lica koja su u radnom odnosu, ali im poslodavci, usljed negativnog uticaja pandemije, nijesu isplatili neto zaradu više od tri mjeseca prije podnošenja zahtjeva za moratorijum (važi do 31. decembra).
“Važno je da prilikom definisanja mjera, čemu prethodi detaljna analiza, ne ugrozimo balans podrške ekonomiji i stanovništvu i očuvanja zdravlja bankarskog sistema i, posljedično, finansijske stabilnosti. Stoga u kontinuitetu, samostalno i kroz prethodnu komunikaciju sa Vladom, pratimo realizaciju svojih mjera, kao i kretanja u realnoj ekonomiji i finansijskom sistemu. Po potrebi, vršimo korekcije i/ili dopune mjera kako bi se ublažili negativni efekti na građane i privredu, uz istovremeno očuvanje stabilnosti banaka, koje će igrati glavnu ulogu u dugoročnom oporavku ekonomije, koji je pred nama”, rekao je Žugić.
Bankarski sistem je, kako smatra, spremno dočekao globalnu krizu uzrokovanu pandemijom.
“U trenutku njenog pojavljivanja, ranjivosti bankarskog sektora iz prethodnog perioda su bile sanirane, a banke su bile dobro kapitalizovane, likvidne, profitabilne i sa pozitivnim trendovima kada su u pitanju najvažniji indikatori poslovanja.U prethodnoj godini implementirali smo osam paketa mjera usmjerenih na ublažavanje posljedica pandemije. Mjere su, između ostalog, bile usmjerene na odlaganja i olakšavanja otplate obaveza, kroz moratorijum i restrukturiranje kredita”, podsjeća Žugić.
Dodao je da su mjere CBCG spriječile da se pokrene spirala negativnih događaja i ublažile veoma teške posljedice pandemije na ekonomski život u Crnoj Gori.
“Uspjeli smo da likvidnost banaka ustupimo realnom sektoru i stanovništvu, a da pri tome očuvamo stabilnost bankarskog sektora, koji čini 80 odsto ukupnog finansijskog sistema”, kazao je guverner.
Nakon brojnih izazova prethodne godine, bankarski sektor je u 2021. ušao kao stabilan, likvidan i dobro kapitalizovan.
“Aktiva na kraju prvog kvartala ove godine iznosila je oko 4,6 milijardi eura, što je 1,7 odsto više u odnosu na isti period prošle godine. Koeficijent solventnosti, kao relativni pokazatelj adekvatnosti kapitala, na 31. mart 2021. iznosio je 19,3 odsto, skoro dvostruko više od propisanog minimuma, a sve banke ispunjavaju propisane minimalne dnevne i dekadne koeficijente likvidnosti. Depoziti su, takođe, očuvani i na kraju marta su iznosili 3,6 milijardi eura, što je 2,8 procenata više u odnosu na uporedni period”, kazao je Žugić.
Bankarski sistem je u 2020. zabilježio izražen pad dobiti od 54 odsto u odnosu na 2019, što je dominantno uzrokovano rastom troškova obezvređenja zbog potencijalnih očekivanih gubitaka koje su banke projektovale u vanrednim uslovima poslovanja, kao i smanjenjem neto prihoda od naknada i provizija.
“Zabilježen je i blagi rast učešća loših kredita u ukupnim kreditima i realno je očekivati da će smanjeni obim ekonomske aktivnosti i porast nezaposlenosti, u jednom trenutku, nakon ukidanja privremenih mjera, za posljedicu imati pogoršanje ovog važnog parametra koji dominantno utiče na adekvatnost kapitala”, kazao je on.
Ovo će, dalje dodaje, imati negativan uticaj na prihode banaka, kroz porast ispravki vrijednosti, odnosno rezervi za očekivane kreditne gubitke.
“Blagi rast nekvalitetnih kredita za sada ne zabrinjava, ali mi pojačano i vrlo posvećeno pratimo i analiziramo stanje i kretanja u bankarskom sistemu, koristeći sve raspoložive alate”, kazao je Žugić.
Na nedavno održanim sastancima sa visokim zvaničnicima, kako je kazao, MMF-a i Svjetske banke, pohvaljene su aktivnosti koje su Vlada i CBCG preduzele u cilju ublažavanja posljedica korona krize.
“CBCG je u 2020. iskazala neto dobit od 5,1 milion eura, što je rezultat aktivnog i kontinuiranog sprovođenja mjera interne ekonomije i racionalizacije svih kategorija administrativnih i operativnih troškova poslovanja. Ovo je najveća neto dobit u posljednih 10 godina, pri čemu je važno istaći da je ostvarena uz nepromijenjenu cjenovnu politiku za usluge i servise koje CBCG pruža”, kazao je on.
Takođe je važno naglasiti da je CBCG u proteklom desetogodišnjem periodu kroz raspodjelu dobiti, saglasno Zakonu o CBCG, usmjerila više od 10 miliona eura u državni budžet, dok je od osnivanja banke Ministarstvu finansija prenijeto preko 32 miliona eura.
MMF je u februaru ove godine, prvi put od osnivanja CBCG, pripremio eksternu analizu kontrolnih mehanizama ove institucije.
”MMF je utvrdio da CBCG ima snažne operativne kontrolne mehanizme ključnih funkcija (uključujući upravljanje rezervama, trezorsko poslovanje, finansije i kontroling, operativni rizici, interne revizije), koje je podržala spoljna revizija, sprovedena u skladu sa međunarodnim standardima uz transparentan okvir finansijskog izvještavanja”, kazao je on i dodao da eksterni revizor finansijskih izvještaja u posljednje dvije godine nije imao nijednu preporuku rukovodstvu CBCG u pogledu unapređivanja finansijskog poslovanja.
Konačno, u najnovijem izvještaju Evropske komisije o kvalitetu Programa ekonomskih reformi Crne Gore za 2021, navedeno je da je CBCG preduzela snažne mjere podrške finansijskog sektora likvidnosti realnom sektoru kako bi ublažila uticaj krize, uključujući moratorijum na otplatu i restrukturiranje zajma, dok su aktivnosti nadgledanja bile kvalitetne, uključujući i monitoring uticaja mjera.
“Ostvaren je dobar napredak u jačanju supervizije, uključujući funkcionisanje profesionalnog Supervizorskog komiteta za podršku donošenju odluka u oblasti supervizije i povećanje kapaciteta off site kontrole”, kazao je guverner.
Komentarišući kredit za autoput Bar Boljare, kazao je da je tadašnja Vlada dobila tada najpovoljnije kreditne uslove u regionu.
“Kredit je iskorišćen za izgradnju trajnih dobara naše zemlje, a ta imovina generiše i određene prihode, za razliku od zajmova koji se koriste za tekuću potrošnju, koja ima negativan uticaj na strukturu i kvalitet javnog duga.Sve analize su pokazale da će ovaj projekat na srednji rok biti ekonomski isplativ, uz snažan multiplikativan efekat na turizam i integraciju i razvoj sjevera. Takođe, nikako se ne smije zanemariti bezbjednosni aspekat projekta”, zaključio je Žugić.
Izvor: Pobjeda