Centar za građanske slobode (CEGAS) podnio je Ustavnom sudu inicijativu za ocjenu ustavnosti Zakona o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti koji govori o slobodi okupljanja.
Iz te nevladine organizacije (NVO) naveli su da članom 54 tog zakona, Ministarstvo zdravlja, na predlog Instituta za javno zdravlje (IJZ), može da naredi zabranu okupljanja na javnim mjestima.
„Član 55 propisuje da radi sprečavanja unošenja zaraznih bolesti u zemlju, suzbijanja i sprječavanja prenošenja u druge zemlje, Ministarstvo, na predlog IJZ, može da naredi mjere za zaštitu stanovništva od zaraznih bolesti, pa između ostalih i zabranu okupljanja u zatvorenim i na otvorenim javnim mjestima“, kazali su iz CEGAS-a.
Iz CEGAS-a su poručili da podržavaju sve zdravstvene mjere neophodne za sprečavanje širenja koronavirusa, ali sve te mjere je neophodno i moguće sprovoditi u skladu sa Ustavom.
„Inicijativa koju je podnio CEGAS, kršenje Ustava vidi na način da, sa stanovišta slobode mirnog okupljanja, se ne radi o privremenom ograničenju slobode okupljanja, već o zabrani (ukidanja u cjelosti) prava na mirno okupljanje“, kaže se u saopštenju.
Iz te NVO podsjetili su da se Ustavom u članu 52 „jemči sloboda mirnog okupljanja, bez odobrenja, uz prethodnu prijavu nadležnom organu“.
„Iz ustavne odredbe jasno proizilazi ovlašćenje nadležnog organa da se, u skladu za zakonom (osporeni Zakon), iz razloga očuvanja zdravlja, može samo privremeno ograničiti sloboda okupljanja“, kazali su iz CEGAS-a.
Prema njihovim riječima, naredbama Ministarstva zdravlja, u skladu sa ovlašćenjem iz napadnute odredbe, sloboda okupljanja je privremeno bila suspendovana, što bi se moglo ponoviti u slučaju da predmetni član ostane na snazi.
Iz CEGAS-a su kazali da Ustav kroz odredbe člana 24 i 25 bliže uređuje tu materiju i omogućava privremenu suspenziju određenih ljudskih prava i sloboda garantovanih ustavom, među kojima se nalazi i sloboda okupljanja.
„Da bi suspenzija bila ustavno–pravno dozvoljena Ustav propisuje posebne okolnosti, odnosno proglašeno ratno ili vanredno stanje. Proglašenje ratnog ili vanrednog stanja otvara prostor da se uđe u polje ograničenja ljudskih prava, pa sve do njihove privremene suspenzije i uredbama sa zakonskom snagom“, pojasnili su iz te NVO.
Oni su rekli da član 101 Ustava propisuje da Vlada može, za vrijeme ratnog ili vanrednog stanja, donositi uredbe sa zakonskom snagom, ako Skupština nije u mogućnosti da se sastane.
Vlada je dužna da uredbe sa zakonskom snagom podnese Skupštini na potvrđivanje čim Skupšina bude u mogućnosti da se sastane.
Dakle, privremena suspenzija ljudskog prava i slobode, uključujući i slobodu okupljanja, „ustavno – pravno je dozvoljena samo za vrijeme ratnog ili vanrednog stanja i to zakonom ili uredbom sa zakonskom snagom.
„Otvaranje mogućnosti da se sloboda okupljanja privremeno suspenduje u toku trajanja vanredne situacije (institut koji Ustav ne poznaje) podzakonskim aktom (naredbama Ministarstva zdravlja) koje otvara osporena odredba je direktno u suprotnosti sa Ustavom ( članovi 24, 25 i 52 )“, navodi se u saopštenju.
Izvor: MINA