Obrazovanju odraslih u Crnoj Gori posljednjih godina poklanja se posebna pažnja. Koncept ovog vida obrazovanja temelji se na rješenjima koja se primjenjuju u razvijenom svijetu, prije svega u zemljama Evropske unije, pišu Radio Berane.
Crna Gora je svoj koncept obrazovanja odraslih počela je graditi na iskustvima prije svega Slovenije, Danske i Portugala, ali i drugih zemalja EU.
Specifičnosti obrazovanja odraslih ogledaju se kako u sistemu formalnog tako i u sistemu neformelnog obrazovanja, te se stoga segmenti obrazovanja odraslih regulišu i posebnim propisima u okviru osnovnog, srednjeg stručnog, gimnazijskog i visokog obrazovanja .
U Crnoj Gori trenutno je oko 100 ustanova koje se bave obrazovanjem odraslih, a među njima su i tri srednje škole iz Berana.
Srednja stručna škola “Vukadin Vukadinović”
Srednja stručna škola “Vukadin Vukadinović” je, od svih beranskih škola, najduže uključena u proces obrazovanja odraslih. Prema riječima dirktora ove škole Vujice Popovića, mogu se pohvaliti brojnim programima koje su sami realizovali, ali i onima u kojima su bili partneri, kako Zavodu za zapošljavanje Crne Gore, tako i brojnim nevladinim organizacijama.
„Srednja stručna škola,,Vukadin Vukadinović” u Beranama je licencirana za organizovanje programa obrazovanja odraslih prvi put 2010. godine a prvi programi su se realizavovali od 2011. godine. Od 2010. godine posjedujemo licencu za organizovanje nastave za obrazovanje odraslih za sljedeće programe: pomoćni stolar, stolar za namještaj, građevinski stolar, tapetar, proizvođač rezane građe, pomoćnik u preradi drveta i hidrotermičar drveta. 2011. godine dobijena je licenca i za organizovanje programa za zanimanja: kuvar, pomoćni kuvar. konobar, izrađivač jednostavnih ukrasnih predmeta i nakita, voćar/vinogradar, uzgajivač ljekovitog bilja i programa obrazovanja za sticanje preduzetničkih znanja i vještina. Tako da, kao što vidite, škola posjeduje širok dijapazon programa za one koji žele da se obrazuju na ovaj način.Takođe, planiramo da u narednom period podnesemo zahtjev za licenciranje za još neka zanimanja za koja posjedujemo prostorne I kadrovske kapacitete. Za uspješno organizovanje i izvođenje programa obuke za obrazovanje odraslih JU Srednja stručna škola ,,Vukadin Vukadinović” u Beranama ima sve potrebne uslove: odgovarajući nastavni kadar, prostorne i tehničke mogućnosti, kao i uspostavljenu saradnju sa socijalnim partnerima, lokalnom zajednicom i ZZZ CG. Svi nastavnici koji su uključeni u realizaciju programa obrazovanja odraslih su i andragoški osposobljeni, što je dodatni uslov za uspješnu realizaciju programa“, ističe Popović.
Začetak obrazovanja odraslih, prema njegovim riječima, datira još iz vremena osnivanja prvih Centara za obuku. Naime, jedan od tri Centra za obuku u Crnoj Gori, koji su rezultat socijalnog partnerstva Zavoda za zapošljavanje Crne Gore, Ministarstva rada i socijalnog staranja, Ministarstva prosvjete i nauke Crne Gore i Centra za stručno obrazovanje, koje je u okviru Vet Projekta finansirala EAR, je i Centar za obuku u Beranama. Ovaj Centar je osnovan 13.03.2003. godine u okviru Centra za ljudske resurse ZZZ CG.
„U okviru Centra za obuku formiran je drvopreređivački trening centar koji se nalazi u stolarskoj radionici naše škole. Aktivnosti Centra za obuku su razvijanje socijalnog partnerstva i promocija koncepta cjeloživotnog učenja, organizovanje stručnog osposobljavanja, prekvalifikacija i dokvalifikacija za različita zanimanja koja su deficitarna na tržištu rada. Pored stolarske radionice, gdje se realizuje jedan dio programa, značajno je i posjedovanje restorana, koji je renoviran 2010. godine, tako da je u potpunosti zadovoljavajući za realizaciji programa iz sektora ugostiteljstvo. Takođe je u školi od 2012. godine uspostavljen i Preduzetnički centar, tako da se u okviru navedenih centara realizacija programa obrazovanja odraslih odvija uspješno“, istakao je Popović.
Srednja medicinska škola “Dr Branko Zogović”
Srednja medicinska škola “Dr Branko Zogović” već je dugo u programu obrazovanja odraslih i nudi uslugu obrazovanja geronto domaćica. Direktor ove obrazovne ustanove Žarko Raičević ističe da se ovaj program primenjuje od novembra 2011.godine i da je diktiran povećanjem potrebe za brigom o starim licima i potrebama tržišta rada.
Cilj programa je, kako ističe on, usvajanje vještina i znanja za uspješno obavljanje posla geronto domaćice, koja obuhvataju širok spektar stručnih znanja iz oblasti psihologije, komunikacija, medicine, kulinarstva i ekologije.
“Program traje tri mjeseca, odnosno 288 časova. Od tog broja, 72 časa su teorijska, a ostalo je praktična nastava. Kandidati izučavaju devet predmetnih oblasti: osnovi gerontologije, osnovi etike i profesionalne etike, komunikacija i komunikacijske vještine, komflikt i rješavanje komflikata, osnovi gerijatrije, osnovi psihologije starih, osnovi sociologje staranja, socijalna antropologija i higijena i prva pomoć. Za ovaj program u našoj školi mogu da konkurišu svi kandidati koji imaju završen najmanje treći stepen stručne spreme, ali najpoželjnije je da kandidati imaju završen četvrti stepen stručne spreme, najbolje medicinske struke”, ističe Raičević.
On naglašava da je interesovanje u početku sprovođenja ovog programa bilo mnogo veće nego sada. U SMŠ “Dr Branko Zogović” obuka je do sada sprovedena u tri grupe polaznika, a završilo ju je ukupno 39 odraslih osoba.
“Kandidati mogu nakon završene obuke i dobijanja sertifikata da formiraju udruženje, da rade individualno i da nađu sebi zaposlenje preko brojnih partnera – ZZZCG, opština, domova starih, Centara za socijalni rad i brojnih nevladinih organizacija i udruženja”, podsjeća Raičević.
Srednja stručna škola Berane
Srednja stručna škola Berane u program obrazovanja odraslih uključila se nedavno, dobijanjem licence za više obrazovnih programa.
“21.januara ove godine, nakon brojnih pripremnih procedura, naša škola je konačno upisana na spisak licenciranih ustanova za obrazovanje odraslih u Crnoj Gori. Dobili smo licencu za nekoliko programa – iz oblasti elektrotehnike za zanimanja elektromehaničar, serviser računara, autoelektričar, instalater grijanja i hlađenja; iz oblasti građevine za zanimanja keramičar, pomoćni keramičar, armirač i pomoćni moler, a imamo i program za sticanje znanja i vještina rada na računaru”, kazao je za naš portal Naser Gargović, direktor ove škole.
On je istakao da je komisija Ministarstva prosvjete utvrdila da ova škola ima sve tehničke uslove za obavljanje ove djelatnosti, a 18 nastavnika je u prethodnom periodu prošlo andragošku obuku koja je neophodna za dobijanje licence za obrazovanje odraslih.
“Imamo još uslove za dobijanje licence iz oblasti usluga, za zanimanja frizer i pomoćni frizer. Ali, kako je zakonom predviđeno da standardi moraju biti bazirani na više zanimanja, urađeni su novi modularni programi i očekujemo da se urade i programi obuke za odrasle tako da ćemo tada obnoviti zahtjev za licencu. Imamo sve uslove, i tehničke i kadrovske, i očekujem da ćemo i tu licencu dobiti”, kazao je Gargović.
U sve tri beranske srednje škole, koje su uključene u proces obrazovanja odraslih, smatraju da obrazovne ustanove koje sprovode ove programe imaju i brojne benefite, kako kroz poboljšanje materijalno – tehničkih uslova u školama, tako i kroz sticanje novih ikustava i poboljšanja imidža škole.