Piše: dr Nataša Božović, pedijatar.
Dijareja nije bolest, već simptom infekcije ili probavnog poremećaja, koji zahtijeva posebnu pažnju, posebno kod mlađe djece. Prepoznaje se karakterističnim nenormalnim povećanjem količine i frekvencije stolice, koja je obično tečna. Generalno gledano, kažemo da je pražnjenje crijeva, češće od 3 puta dnevno proliv.
Većina dijareja (proliva) kod dece je akutna i obično traje manje od 7 dana, a ne duže od 14 dana. Ako traje duže od 14 dana, kažemo da je to hronična dijareja (tada uzrok nije infekcija). Često se dijareja javi pri uzimanju nekih ljekova (antibiotike), zbog alergija za ishranu (kravlje mlijeko), itd.
Akutnu dijareju kod dece najčešće izaziva infekcija i to najčešće virusne infekcije (rotavirus, naprimjer), manje uobičajeno su uzrok drugi virusi. Praktično svako dete, čak i u razvijenim zemljama, do 3. ili 5. Godine starosti dobije ovu infekciju. Nekada se začne povraćanjem, visokom tjelesnom temperaturom. Dijete se najčešče inficira feko-oralnim putem, tj. prljavim rukama.
Sa bakterijama prouzrokovana dijareja je ređa pojava. Najčešći bakterijski uzročnik su Kampilobacter i Salmonela. Bakterijski dijareja obično nastaje preko zaražene hrane ili pića (piletina, jaje, majoneza , pite itd.). Bakterijskiu dijareju karakterišu akutni početak, mučnina, povraćanje, praćeni dijarejom u kojoj se mogu vidjeti primjese krvi (što najviše uplaši roditelje). Većina dece razvija temperaturu do 40°c, djeca se žale na jake bolove u trbuhu.
Paraziti kao uzročnik dijareje nijesu uobičajeni uzročnici na našenm podneblju kod zdrave djece. Veća verovatnoća takve infekcije kod djeteta je na putovanju, naročito u zemlje sa nižim standardom.
Kad dijete ima crijevnu infekciju, najvažnije mu je obezbijediti dobru hidraciju, tj. adekvatan unos soli i vode. Nekada su djecu u pediodu kad imaju te tegobe davali na dijetu, sada su naučnici dokazali da treba dati djetetu da jede sve, osim kravljega mlijeka i svježeg voća (banana se savjetuje za jelo, ona je izuzetak). Ako dijete povreće i ne može da zadrži tečnost, takodje ako ima visoku temperaturu, tada mu prijeti opasnost od dehidracije (isušenja- manjak tečnosti) i tada se obavezno mora javiti ljekaru.
Sve to ćemo lako prevenirati ako vodimo računa o higijenu ruku, voda i sapun su prva i najbolja prevencija svih inhekcija, a posebno stomačnih.