Svjetski dan sjećanja na žrtve saobraćajnih nezgoda obilježava se svake godine, treće nedjelje u novembru mjesecu, sa ciljem skretanja pažnje javnosti na ovaj rastući problem savremenog društva i jednog od vodećih izazova javnog zdravlja.
Ovaj datum ima dug istorijat i prvi put je obilježen 1995. godine pod pokroviteljstvom Evropske fondacije za žrtve sobraćajnih nezgoda (FEVR) kao Evropski dan sjećanja. Nakon deset godina 26. oktobra 2005. godine Generalna skupština Ujedinjenih nacija usvojila je zvanično obilježavanje Svjetskog dana sjećanja posvećeno žrtvama saobraćajnih nesreća.
Značaj saobraćanjog traumatizma ogleda se u njegovoj učestalosti, posljedicama u vidu dugotrajne i često trajne nesposobnosti odnosno invaliditeta i visokoj stopi smrtnosti.
Prema podacima SZO 1,35 miliona ljudi smrtno strada na godišnjem nivou, a oko 50 miliona biva povrijeđeno. Više od polovine stradalih učesnika u saobraćaju su pješaci, biciklisti i motociklisti. Kao vodeći uzroci smrti saobraćajne nezgode se nalaze na 8. mjestu u grupi razvijenih zemalja i na 10. mjestu u grupi zemalja u razvoju, s tim što je apsolutni broj stradalih u saobraćajnim nezgodama sedam puta veći u grupi zemalja u razvoju. Djeca i mladi (5-29 godina) predstavljaju posebno ranjivu kategoriju jer je u ovom uzrastu saobraćajni traumatizam vodeći uzrok smrti i invalidnosti.
Kako u svijetu tako i u Crnoj Gori saobraćajni traumatizam predstavlja veliki javno-zdravstveni izazov a na ozbiljnost ovog problema ukazuju i podaci Uprave za statistiku Crne Gore (MONSTAT), prema kojima je broj saobraćajnih nezgoda u 2021. godini iznosio 6 109, što je u odnosu na 2020. godinu više za 32,9%, kada je broj saobraćajnih nezgoda iznosio 4 595. Broj nastradalih lica u 2021. godini bio je 3 058 (od čega je 3 003 povrijeđenih i 55 poginulih) što je više za 43,2% u odnosu na 2020. godinu.
Od 55 osoba koje su poginule u saobraćajnim nezgodama polovinu su činila lica starosne dobi između 15 i 44 godine.
Vozači motornih vozila činili su najveći broj poginulih u saobraćaju (27) što predstavlja 50% svih nastradalih lica. Zatim slijede saputnici (10) sto čini 25% poginulih lica, potom motociklisti (10) i pješaci (7).
Smrt i povrede u sobraćaju su preventabilnog karaktera. Za njihovo spriječavanje i suzbijanje potrebni su organizovani i koordinisani napori društva u cilju pravovremenog detektovanja i kontinuiranog praćenja problema traumatizma, planiranja i sprovođenja preventivnih programa kako bi se smanjila učestalost povređivanja i ublažile njegove socijalne, zdravstvene i ekonomske posljedice.
Usvajanjem i primjenom svih pravila bezbjednog ponašanja, kao i posjedovanjem znanja i vještina o načinu pravilnog reagovanja u slučaju saobraćajne nezgode, može se uticati da se broj teže i lakše povrijeđenih lica u saobraćajnim nezgodama značajno smanji.
Poštujte bezbjednosne mjere koje vam mogu spasiti život:
☑️Vežite sigurnosni pojas.
☑️ Koristite sjedišta sa sigurnosnim pojasevima za djecu.
☑️Poštujte ograničenja brzine.
☑️Nemojte voziti ako ste pod uticajem alkohola ili opojnih sredstava.
☑️Kada osjetite umor prekinite vožnju.
☑️Ne koristite mobilni telefon u vožnji.
☑️ Prilikom vožnje bicikla i na motoru nosite zaštitnu kacigu.
☑️Ne prelazite ulicu van pješačkog prelaza ili kada je na semaforu crveno svetlo.
☑️Nosite zaštitni fluoroscentni prsluk kada se krećete oko vozila na putu, kako biste drugim učesnicima u sobraćaju bili vidljiviji.