Međunarodni dan za sjećanje na trgovinu robljem i njenu zabranu ustanovile su Ujedinjene nacije, 23. avgusta 2004. godine, u znak sjećanja na početak pobune zarobljenih Afrikanaca na ostrvu Sv. Domingo, današnji Haiti.
Ta pobuna bila je krucijalni događaj u borbi protiv ropstva. Na taj dan organizuju se mnogobrojne tribine i razni događaji koji doprinose boljem razumijevanju problema trgovini robljem, kao i njenih posljedica.
Haiti: Dvestagodišnji državni udar Imanuel Volerstin
U svijetu, gde ima mnogo zemalja koje pričaju tužne priče, Haiti, sasvim je moguće, na vrhu je takve liste. U osamnaestom vijeku Haiti (tada poznat kao Sent Domingo) bio je dragulj u kruni francuske imperije. U to vrijeme bio je vodeći izvoznik šećera u svijetu i donosio je ogromne profite maloj klasi francuskih vlasnika plantaža. Preovlađujuća većina populacije bili su crni robovi. Postojala je i mala međugrupa koju su ponajviše činili mulati, siromašni bijelci i nešto slobodnih crnaca. Tada je došla Francuska revolucija i svako je na ostrvu odlučio da iskoristi nastali metež. Bijeli kolonisti su izabrali predstavnike u Nacionalnu skupštinu i zatražili autonomnu vlast na ostrvu. “Slobodni obojeni”, sa svoje strane, tražili su svoja prava i pronašli su podršku među nekim članovima Nacionalne skupštine, među Prijateljima crnaca. Uspijeli su da obezbijede da Skupština dâ svoj glas za “imućne mulate”, čijeg vođu su, bez odlaganja, bijeli kolonisti zarobili, mučili i ubili. U tom trenutku je počeo robovski ustanak i Haiti je ušao u trostruki građanski rat. Robovski ustanak se vodio ne samo protiv bijelih kolonista i imućnih mulata već i protiv Francuske, Velike Britanije, Španije i, ne manje, protiv novostvorenih SAD. Pod vođstvom Tusena L’Uvertura, crni revolucionari su stvorili disciplinovanu armiju i uzeli pod svoju kontrolu nezavisnu državu koju su tada svi progonili. Godine 1802. Napoleon je ponovo osvojio ostrvo i, kombinacijom sile i lukavstva, zarobio Tusena L’Uvertura i odveo ga u zatvor u Francuskoj. Priča se, posle toga, komplikuje. Ali, u osnovi, republika službeno uspostavljena 1804. (otud je 2004. godine dvestagodišnjica) biće pod kontrolom, prije svega, mulata. Bijeli plantažeri su napustili ostrvo. Ekonomija je klecala. Ipak, primjer ustanka crnih robova toliko je uplašio svakoga da vođe raznih pokreta za nezavisnost u Latinskoj Americi, uključujući Simona Bolivara, nisu mnogo godina priznali Haiti. Poslednja zemlja koja je priznala Haiti bile su SAD koje su to učinile tek 1854. godine. Primjer Haitija učinio je da i latinoamerički revolucionari i SAD obeshrabruju pokret za nezavisnost na Kubi, iz straha od još jednog Haitija.