20. aprila obilježava se “Međunarodni dan zaštite od buke”. Po mišljenju stručnjaka, buka predstavlja prateću pojavu savremenog načina života naročito u uslovima gradske i industrijske sredine.
Buka je zvuk koji se subjektivno doživljava kao preglasan, neugodan ili neočekivan. Pod bukom se podrazumijeva svaki neprijatan i nepoželjan zvuk, koji se svojom jačinom izdvaja od ostalih. Buka predstavlja prateću pojavu savremenog načina života, naročito u uslovima gradske i industrijske sredine, ali sve više i u uslovima seoske sredine. Buka na čovjeka djeluje direktno i indirektno oštećujući njegovo zdravlje, izazivajući umor i smanjenje radne sposobnosti, ometa sporazumijevanje, remeti koncentraciju, odmor i san. Može se smatrati kao poseban oblik stresa i zagađenosti čovekove radne i životne sredine.
Izloženost buci jedan je od vodećih uzroka gubitka sluha. Milioni radnika širom svijeta izloženi su opasnim nivoima buke na radnom mjestu, a procjenjuje se da će svaki četvrti radnik izložen visokom nivou buke na radnom mjestu u budućnosti razviti gubitak sluha.
Zanimanja u riziku:
Vatrogasci, policajci, radnici u fabrikama, poljoprivrednici, građevinski radnici, vojno osoblje, radnici teške industrije, muzičari i profesionalci iz zabavne industrije svi rade u sredinama koje predstavljaju rizik od buke. Čak se i kancelarijsko osoblje zaposleno u prepunim poslovnim zgradama sa zvonom telefona i stalnim brujanjem računara, klima uređaja i drugih mašina suočava sa smetnjama i povećanim stresom.
Buka višestruko ugrožava ljudsko zdravlje i jedan je od najvećih problema posebno u gradskim područjima. Kao mješavina zvukova različitih osobina buka može biti trajna, isprekidana i udarna, promenljivih nivoa, različitog trajanja i vremenske raspodijele.
Postoje individualne razlike u reakciji na buku. Osim nivoa i frekvencije buke i dužine izloženosti, dejstvo zavisi od ličnih karakteristika i stava prema nivou buke. Nivo buke se izražava u decibelima (dB) i kreće se u rasponu od nule – minimalne jačine koju čulo sluha može da registruje, do 140 dB kada prestaje slušna osjetljivost i javlja se bol.
Nivo buke normalnog razgovora je 40-50 dB. Buka iznad 90 dB poslije dužeg izlaganja može da dovede do oštećenja sluha. Frekvencija zvuka izražava se u hercima (Hz) i označava broj vibracija u sekundi. Za čovjeka je posebno važna slušna osjetljivost u području govornih frekvencija (500 do 4000 Hz). Gubitak osjetljivosti u tom području se posebno neprijatno doživljava, osim uticaja na radnu sposobnost pogađa šire socijalno i psihološko funkcionisanje čoveka.
Pored direktnog dejstva – oštećenje sluha, buka ima i ekstra auditivne efekte. Djeluje na srce i krvotok, sistem za varenje, endokrini sistem, višu nervnu aktivnost i vegetativne reakcije. Posebno se nepovoljno odražava na koncentraciju pažnje i opažanje, utiče na opšte raspoloženje, izaziva brže zamaranje, pojačava agresiju i razdražljivost. Pored buke na radnom mjestu na čovjeka nepovoljno djeluje i gradska ili komunalna buka. Bukom je ometeno više od 50% evropskog stanovništva, a oko 16% živi u „crnim akustičkim rupama“.
Građani, prije svega u razvijenim zemljama, veoma jasno prepoznaju problem i ukazuju na buku kao glavni činilac koji kritično opterećuje populaciju. Mjerenje jačine zvuka/buke je veoma važno. Daje nam tačno određenu veličinu koja opisuje i rangira zvuk. A to je neophodno kod unapređenja zaštite od buke, akustike stambenih zgrada, muzičkih i bioskopskih dvorana, izrade kvalitetnijih zvučnika i sl.
Mjerenjima se omogućava precizna, naučna analiza ometajućih zvukova. Intenziet ometanja zavisi od osobe do osobe, zavisno od psiholoških i fizioloških razlika između osoba. Mjerenja nam jasno definišu kada zvuk može da izazove oštećenja i omogućavaju nam preduzimanje određenih zaštitnih mjera. Buku može stvarati i priroda : udar groma, slapovi, jaki udari valova, ljudi i životinje. Saobraćaj je jedan od najvažnijih uzroka buke, 80% stvaranja buke u gradovima uzrokuju automobili, a na prometnim raskrsnicama nivo buke može dostići i do 90 dB. april svjetski dan parkinsonove bolesti
Svetski dan Parkinsonove bolesti obeležava se 11. aprila, na dan rođenja dr Džejmsa Parkinsona. Cilj je da se na ovaj dan podigne svest o ovoj bolesti, a i da se osvetle svi napori svetskih organizacija da se ova bolest iskoreni. Širom sveta promotivne aktivnosti biće organizovane na način da što više ljudi uključi u misiju borbe protiv Parkinsonove bolesti.
Jedna od najpopularnijih načina podrške jeste učestvovanje u maratonima šitom sveta, u zemljama kao što su Meksiko, SAD, Urugvaj, Bolivija i mnoge druge.
Crvena lala je simbol ove bolesti i naći će se na mogim promotivnim materijalima ovih dana.
U svetu danas boluje oko 10 miliona ljudi. Iako je ovo bolest koja napada ljude u starijoj dobi, oko 4% oboli pre 50. Rizik od Parkinsonove bolesti se povećava sa starenjem i češća je kod muškaraca.
Simptomi Parkinsonove bolesti su drhtavica, bolovi u vratu i ramenima, ukočenost mišića, probelmi sa ravnotežom, poteškoće u obavljanju svakodnevnih aktivnosti itd.
–