Jedan od najvećih ekoloških problema sa kojima se zemlje Zapadnog Balkana suočavaju jeste jako loš kvalitet vazduha. Zagađenje vazduh i pandemija COVID-19 doprinijeli su uvećanju smrtnosti na ovom području. Kampanja “Ujedinjeni Balkan za čist vazduh” poziva nadležne institucije u zemljama Zapadnog Balkana i građane da zajedničkim snagama utičemo na unapređenje kvaliteta vazduha i smanjenje smrtnosti usled Covida-19.
Praškaste materije (PM) i SARS-CoV-2 negativno utiču na iste ćelije i djelove ćelija, i zato se kod zaraženih osoba koje su izložene aerozagađenju dešava se dodatno respiratorno pogoršanje usled odgovora na prisustvo SARS-CoV-2, time su češći teži oblici Covida-19, dok su i smrtni ishodi učestaliji.
Dugotrajna izloženost štetnim emisijama u vazduhu povećava rizik od dobijanja akutnih i hroničnih bolesti, najčešće onih što utiču na respiratorni sistem. On usled oslabljene funkcije postaje podložniji na uticaj virusnih infekcija, uključujući onu izazvanu koronavirusom (SARS-CoV-2).
“Broj dokaza i naučnih studija o povezanosti zagađenja vazduha i Covida-19 raste, ali i dalje postoje ograničenja tih studija i treba ih uzeti u obzir, a posebno to što za Zapadni Balkan nije urađena relevantna studija. Potrebna su nam ekološko-epidemioška ispitivanja povezanosti aerozagađenja i Covida-19 za region Zapadnog Balkana. Ona moraju biti precizno planirana i izvedena da bi se mogli donijeti adekvatni zaključci i predlozi mjera.
Dosadašnja istraživanja pokazuju da aerozagađenje povećava smrtnost od Covida-19 u svijetu za 15%, a u Evropi za 19%. Takođe, utvrđeno je da porast koncentracije PM čestica od jednog mikrograma po kubnom metru povećava smrtnost od Covida-19 za 11%.”, kazali su iz Ozona.
Slabost zdravstvenih sistema zemalja Zapadnog Balkana dodatno dolazi do izražaja kada se problem aerozagađenja ukrsti sa COVID-19 pandemijom. U bolnicama širom ovog regiona dostupnost
respiratora i bolničkih postelja nije adekvatna, dok se već godinama suočavamo sa migracijom zdravstvenih radnika i nedostatkom kadra za rad u intenzivnoj njezi.
“Kampanjom “Ujedinjeni Balkan za čist vazduh” tražimo od donosilaca odluka da povećaju učešće predstavnika zdravstvenog sektora u procesima donošenja odluka, kako bi se osigurala pravovremena integracija zdravstvenih mjera u politikama usmjerenim ka zaštiti životne sredine. Takođe, potrebno je unaprediti efikasnost u sprovođenju zakona i odluka u oblasti zaštite životne sredine radi ostvarivanja veće zdravstvene i ekonomske koristi za sve građane.
Smatramo da je potrebno uvrstiti mjere za unapređenje kvaliteta vazduha u javne politike i planove oporavka od Covid 19 pandemije u skladu s obavezama iz Zelene agende za Zapadni Balkan, koje su sve države prihvatile.
Za informacije o kampanji možete se obratiti Aleksandru Peroviću, aleksandar.perovic@ozon.org.me 067 608 083″, istakli su oni.