Uvođenje poreza na rekordnu visoku štednju, koja je prema podacima Centralne banke Crne Gore (CBCG) u julu prvi put premašila tri milijarde eura, može biti svrsishodno ako to bude urađeno sa mjerom, smatraju ekonomski analitičari.
Oni su u izjavama za portal Analitika naglasili da bi preveliki porez na štednju mogao izazvati kontraefekat u vidu povlačenja depozita iz banaka u “slamarice”.
Izvještaj guvernera CBCG pokazuje da su u julu depoziti građana i privrednika kod 15 crnogorskih komercijalnih banaka iznosili 3,025 milijarde eura i da su bili četiri odsto veći u odnosu na jun, a 10,3 odsto veći u odnosu na isti mjesec prošle godine.
Odobreni krediti su na kraju jula 2017. iznosili 2,633 milijarde eura i ostvarili su rast od 1,3 odsto u odnosu na prethodni mjesec, dok su u odnosu na jul prethodne godine bili viši za 7,4 odsto. Depoziti su, dakle, za 370 miliona eura bili veći od odobrenih kredita. U julu prošle godine, prema zvaničnim podacima CBCG, depoziti su iznosili 2,742 milijarde eura i bili su 4,4 odsto veći na mjesečnom i 10,7 odsto na godišnjem nivou.
Istovremeno, ukupno odobreni krediti banaka su na kraju jula 2016. godine iznosili 2,452.4 miliona eura i bili su 3,1 odsto veći u odnosu na prethodni mjesec i 1,8 odsto u odnosu na jul 2015. Evidentno je da rast depozita ne prati adekvatan rast kreditne aktivnosti. Suočena sa istovjetnom situacijom, susjedna Hrvatska je 2015. godine izmjenama poreza na dohodak uvela porez na ušteđevinu i to oporezujući stopom od 12 odsto kamatu, ali ne i glavnicu deponenta, piše Analitika.
Progresivni rast depozita u bankama omogućava i komparaciju sa nacionalnim BDP-om, koji je lani iznosio 4,173 milijarde eura. Drecun objašnjava da za malu državu nije neobično da ušteđevina u bankama čak i pređe iznos BDP-a. “Na Malti, Kipru, a naročito u Luksemburgu, depoziti privrede i građana su višestruko veći od nacionalnog BDP-a – naglasio je Drecun.Oprezno sa porezom: On smatra da uvođenje poreza na štednju po hrvatskom modelu u ovom momentu ne bi bio dobar potez.
– To svakako treba analizirati, a ako bi Vlada i Centralna banka odlučile da ga ipak uvedu, onda stopa poreza i poreski obuhvat treba da budu što je moguće manji, jer postoji opasnost da deponenti, kako građani tako i privrednici, povuku novac iz banaka i drže ga u kućnim sefovima, odnosno slamaricama.
Ne zanemarujući efekat povećanja budžetskih prihoda, moglo bi se desiti da se nametanjem novog poreza izazove veća šteta nego korist – upozorio je Drecun.