Penzioni sistem u Crnoj Gori je dugoročno neodrživ i stalno proizvodi deficit pa ga je potrebno reformisati, ali ne smanjenje penzija, kazao je ekonomski analitičar, Vasilije Kostić.
“Sniženje penzija bi bilo višestruko štetno, počev od uticaja guranja velikog broja penzionera ka ivici siromaštva do snižavanja ukupne tražnje što bi uticalo na usporavanje ekonomskog rasta, a o socijalnim implikacijama poželjnosti takvog društva ne treba govoriti”, zaključio je Kostić.
Poreski relaksirati ono što je dobro
Poreski sistem, uz sve negativnosti koje nosi njegova stalna izmjena, treba prilagođavati u pravcu snižavanja opterećenja privredi, a povećanja onih koja proizvode negativan efekat na druge subjekte, ocijenio je ekonomski analitičar, Vasilije Kostić.
“Apsolutno je dobra strategija oporezovati ono što proizvodi negativne eksternalije, odnosno negativan uticaj na druge subjekte, a poreski relaksirati ono što je dobro”, rekao je Kostić agenciji Mina-business, komentarišući preporuke Međunarodnog monetarnog fonda (MMF).
MMF je predložio nadležnim organima, u cilju smanjenja visokog javnog duga i neformalne ekonomije, da smanji fiskalno opterećenje na zarade i da se više oslanjaju na ekološke i poreze na potrošnju.
“U tom smislu je oporezovanje zagađivača životne sredine samo po sebi dobro, a dodatna korist jeste što se time stvaraju preduslovi za rasterećenje zarada kroz kompenzovanje nedostajućih poreskih prihoda – dva efekta sa izuzetnim multiplikativnim potencijalnim uticajem na čitavo društvo”, smatra Kostić.
U MMF-u su kazali da postoji prostor za unaprijeđenje efikasnosti poreza na dodatu vrijednost (PDV), tako što bi se eliminisala izuzeća.
Kostić je, govoreći o unaprijeđivanju sistema PDV-a, kazao da je i to jedna od dobrih preporuka, ali smatra da je treba locirati samo na unaprijeđenja poreske stope, kroz eliminisanje izuzeća i/ili niže stope – kada su u pitanju povlastice investitorima, kada se radi o stranim kompanijama koje ne reinvestiraju profit u Crnu Goru ili kada su u pitanju transferi sredstava koji mogu biti izraz poreskih izbjegavanja.
“Ne bih ulazio u ukidanje niže poreske stope na potrošnju, jer bi to značajno uticalo na sniženje i onako niskog standarda velikog broja građana. Osim toga korekcija niže stope poreza na više značilo bi dodatno opadanje tražnje, što bi imalo loše makoekonomske implikacije, odnosno pritisak na nezaposlenosti kroz sporiji ekonomski rast”, objasnio je Kostić.
Prema njegovim riječima, ekonomski rast i društvenu pravednost bi unaprijedilo povećano oporezivanje onih koji imaju najviše i relaksiranja onih koji imaju mnogo manje, oporezovanje kompanija ili korporacija koje ne reinvestiraju u Crnu Goru, a relaksiranje onih koje to čine, oporezivanje zagađivača, onih koji devastirajuće koriste prirodne resurse ili ih ne koriste efikasno.