Spomenik “Sloboda” na Jasikovcu u Beranama, koji je proglašen kulturnim dobrom od nacionalnog značaja krajem 2022. godine, suočava se s velikim kašnjenjem u procesu valorizacije.
Sredstva planirana za 2023. godinu za početak rada na ovom atraktivnom kompleksu nisu iskorišćena, što dovodi u pitanje kada će valorizacija konačno početi, dok spomenik i dalje čeka na potrebne radove.
Direktorica Polimskog muzeja Berane, Violeta Folić, naglašava da je za 2023. godinu bilo planirano da se iz dostupnih sredstava finansira raspisivanje konkursa za idejno rješenje uređenja kompleksa. Međutim, taj proces je stao, jer je spomenik, nakon što je proglašen kulturnim dobrom, prešao u nadležnost države. “Nakon proglašenja spomenika kulturnim dobrom, sve ranije planirane aktivnosti od strane Polimskog muzeja i Opštine Berane morale su biti obustavljene,” objašnjava Folić.
Takođe, u ovoj godini nije bilo poziva za zaštitu i očuvanje kulturnih dobara, što je Polimskom muzeju otežalo apliciranje za dodatna sredstva. “Preostaje nam da sačekamo novi poziv i nadamo se da ćemo sljedeće godine moći započeti sa aktivnostima. Moramo raspisati novi međunarodni konkurs za idejno rješenje. Sve je moglo biti mnogo bolje, ali kao instituciji imamo ograničene mogućnosti,” dodaje Folić.
Iako je spomenik i dalje u stanju stagnacije, tokom ljeta je privlačio pažnju stranih turista i rekreativaca, iako je prostor za odmor veoma ograničen. Spomenik “Sloboda”, izgrađen 1977. godine po projektu poznatog arhitekte Bogdana Bogdanovića, predstavlja simbol borbe za oslobođenje tokom Balkanskih ratova i oba svjetska rata.
Folić ističe da spomenik, koji se uzdiže na brdu Jasikovac, čini jedinstven kompleks sa bogatom ornamentikom koja odražava crnogorske nošnje, oružje i simboliku vjetra i plamena. Prema njenim riječima, spomen-kompleks i park šuma od 24 hektara pružaju potencijal za pretvaranje u centar kulturnog života grada uz odgovarajuće uređenje.
Tokom 2015. godine, Polimski muzej je izvršio konzervaciju i restauraciju spomenika, ali se od tada stanje ponovo pogoršalo. Direktorica Polimskog muzeja izražava nadu da će spomenik biti valorizovan u skladu sa vizijom Bogdana Bogdanovića, ali ističe da trenutni napori zavise od državnih institucija.
“Vjerujemo da će spomen-kompleks na Jasikovcu konačno dobiti pažnju i sredstva koja zaslužuje, ali za to će biti potrebno brže djelovanje i podrška relevantnih vlasti,” zaključuje Folić.
Izvor: radio Berane