Sukob ozloglašenih klanova u Crnoj Gori odnio je više od 40 života. Crnogorski kriminalci odmakli su od starog mafijaškog pravila da su u ratu “pošteđeni” žena i djeca, pa se sve češće “udara” na porodicu kao laku metu. Ovakava ubistva odavno više ne potpadaju pod krvnu osvetu već su posrijedi moć i novac kao primarni motivi, prenosi Fos Media.
Krvna osveta je običaj da konflikt između dvije porodice ili u ovo novije vrijeme klana, započet je člana jedne porodice se nastavlјa međusobnim ubijanjem, jednog po jednog muškarca. Termin koji se koristi je da jedna porodica drugoj “duguje krv”, a dug se po njihovom shvatanju može vratiti samo ubistvom muškarca iz druge familije ili klana.
“U našim krajevima narod smatra ovu praksu ne samo zakonom prirode, već i za Božjim zakonom. Ne osvetiti se “krvniku” u toku jedne godine od događaja kada je neko njihov nastradao, bio ponižen ili ubijen smatralo se kukavičlukom jer se na to gledalo kao na dužnost i obavezu da se osveti ubijeni saplemenik ili da se sačuva obraz. Ako oni kojima se duguje krv ne mogu doći i ubiti onoga ko je ubio njihovog člana onda oni koji donose odluku o tome ubijaju najbolјeg među onima koji duguju krv ali samo muškarca, jer su djeca i žene izuzeti iz osvete”, započinje razgovor advokat Srđan Lješković.
Razlozi su, ističe, različite prirode: od osramoćenja nekog iz porodice ko je ženskog roda, majke,sestre, žene.
“U ona vremena ako vas je neko povukao za brk to je značilo ponižavanje koja čast se jedino mogla braniti ubistvom, čak i krađa stoke je izazivala ovakvo ponašanje i onaj najrasprostanjeniji razlog je bio ubistvo ili ranjavanje, povod može biti sukob između dva muškarca oko međe, saobraćajne nesreće ili bilo čega drugog, koje se, s obzirom na opšti primitivizam, nizak nivo kulture i tolerancije završava ubistvom”.
Pokušalo se sa suzbijanjem ove prakse i to kada je Narodna skupština održana u manastiru Stanjevići usvojila je zakon 18. oktobra 1798 godine. poznat i kao “Zakonik Petra I”. Osnovni cilј ovog zakonika je bilo potiskivanje starog običaja krvne osvete. Član 3. ovog zakonika, propisivao je i oduzimanje imovine, u korist države i porodice preminulog, ukoliko se optuženi krio van zemlјe i nije mogao biti uhvaćen. Član 5. zakonika je propisivao, da osoba koja uhvati ubicu ima pravo da ga ubije i da za to neće odgovarati pred zakonom. Za sprovođenje krvne osvete, propisivane su smrtne kazne. Tokom 1815. godine sveštenik Kaluđerović propisao je oko 1.500 smrtnih kazni.
“Sada možete samo zamisliti na ionaku malu Crnu Goru i teritorijalno i sa stanovništvom da ni ove izrečene kazne nijesu uspjele ugušiti ono šro je u životu našeg naroda zaživjelo i ja mislim da nema toga zakona koji može iskorijeniti ovaj nepisani zakon koji je sastavni dio DNK našeg naroda”, komentariše Lješković.
Dok u dvadesetom vijeku kao i u ovom ovakav vid osvete preuzimaju i mafijaške organizacije, italijanska, kineska, ruska mafija a ovaj trend su polako prihvatile i kriminalne organizacije u CG koje teže da prerastu u organizacije velikog stila kao što su Koza Nostra ili Jakuze.
Porodica koja “duguje krv” odnosno čiji je član ubio člana druge porodice, prelazi na poseban način života koji se ne zove više životom već borbom za život. Muškarci, osim djece muškog pola do 15 godina starosti, ne izlaze van dvorišta kuća ili objekata gdje stanuju, koja je i zbog ovih razloga opasana visokim zidom ili su pokrivene u današnjem vremenu video nadzorom i alarmima. Ovakav vid čuvanja života traje dok se neko od članova porodice ne prevari i izađe da je nazovemo sigurne zone gdje ga čeka odabrani pripadnik druge porodice da ga ubije. Ubistvom se nesloga ili spor ne izmiruje već počinje spirala smrti pa sada “dug krvi” prelazi na drugu porodicu. U Crnoj Gori u 21 vijeku i ne samo u njoj nego i u svijetu mijenjaju se pravila kada stradaju i nevini lјudi koji su se slučajno ili su bili u društvu onoga koji je označen kao meta. U prošlosti nevini nijesi smjeli stradati ali se vremenom mijenja i taj običaj i nastaju neka nova pravila. Ako odabrani ekgzekutor odbije da ubije člana neprijatelјske porodice ili klana smatra se kukavicom, porodica ili klan ga se odriču i to se smatra najvećom sramotom.
“Neefikasan i korumpiran pravni sistem tokom svih ovih decenija tranzicije, dao je šansu mnogim kriminalcima da podmite svoj put slobodno i budu nekažnjeni za zločine. Zato su porodice žrtava, razočarane u institucije zakona, uzele pravdu u svoje ruke. Na žalost djeca su najčešće mete osvete i najveće žrtve, i njihova smrt je ono što najviše boli i rana koja nikada ne zarasta. Kada pogledate prezimena lјudi koji stradaju ili prezimena porodica koja se svete ali za to obično nema dokaza bez novinarskih nagađanja i natpisa, onda vidite da su to sve prezimena iz Crne Gore, Hercegovine i Albanije. Ubistva među Crnogorcima, Hercegovcima i Albancima imaju posebnu težinu, jer je tada poznato šta slijedi. I na taj odgovor ne morate čekati dugo a to je ono što je tradicija u Crnoj Gori, Hercegovini i Albaniji, revanš za ubistvo ili možda krvna osveta. Na sve to treba dodati rat među navijačkim frakcijama čije vođe po običaju ponovo vode lјudi porijeklom iz ovih krajeva. Podsjetimo, Sveti Petar Cetinjski kao gospodar Crne Gore i sam reče Crnogorcima ono što oni i sami najbolјe znaju sami Vi nemate viših neprijatelјa sebi – od sebe samih”.
