U javnosti se često može čuti stav da jedna Crna Gora, pa čak i dvije, žive izvan njenih granica, kazao je CdM-u direktor Uprave za dijasporu, Predrag Mitrović, ističući da o tome samo okvirno može govoriti. Brojnu dijasporu Crna Gora ima u zemljama regiona, u Turskoj žive desetine hiljada ljudi našeg porijekla, a u Južnoj Americi već živi i četvrta generacija potomaka iseljenih Crnogoraca, piše CDM.
Do obnove crnogorske nezavisnosti 2006. godine, objašnjava Mitrović, skoro da nijesu postojali institucionalni okviri i mehanizmi za ostvarivanje saradnje matične države i iseljenika iz Crne Gore.
„Dugo su relacije između iseljeništva i matične države počivale na ličnom nivou, sve dok Crna Gora nije prepoznala potrebu da te odnose normativno determiniše. Neupitno je da u zemljama regiona imamo brojnu dijasporu, imajući u vidu da se Crna Gora gotovo 70 godina nalazila u jugoslovenskim državnim tvorevinama, pa otuda i brojnost naše dijaspore u tim državama, a koja je inače u tim sredinama najviše izložena asimilaciji”, ističe on.
Brojnu dijasporu Crna Gora ima i u evropskim zemljama, prvenstveno Njemačkoj, Luksemburgu, Švajcarskoj, Holandiji, ali i u Sjedinjenim Američkim Državama.
„Kada govorimo o brojnosti potomaka naših iseljenika, pomenuću Južnu Ameriku i Tursku, gdje imamo više desetina hiljada ljudi koji svoje porijeklo vežu za crnogorski prostor”, kaže direktor Uprave za dijasporu.
S obzirom na disperziju iseljeništva, njegovu heterogenu nacionalnu i vjersku strukturu, naglašava da se može samo aproksimativno govoriti o broju iseljenika širom svijeta.
„Uprava za dijasporu je pri kraju realizacije programa-web aplikacije, softvera za evidenciju podataka o iseljenicima i ličnostima porijeklom iz Crne Gore. Isto tako, u cilju ostvarivanja što bliže saradnje i povezivanja matice Crne Gore i njenog iseljeništva, u martu ove godine je započet postupak izdavanja legitimacije-iseljeničke knjižice. Očekujemo da će navedene aktivnosti Uprave za dijasdporu u narednom periodu dati mnogo bolju percepciju kada je u pitanju brojnost crnogorskog iseljeništva”, najavljuje Mitrović.
Prema evidencionim podacima iz registra, širom svijeta postoji 150 udruženja crnogorskih iseljenika.
„Broj naših iseljeničkih udruženja po državama je različit i njihova brojnost ne mora biti parametar kada su u pitanju aktivnosti unutar neke države, ili aktivnosti samog udruženja. Najviše iseljeničkih udruženja imamo u onim državama gdje je prisutna prva i druga generacija naših iseljenika, što ujedno potvrđuju i njihove programske aktivnosti u prethodnom periodu”, dodaje Mitrović.
Navodi da Savjet za saradnju sa iseljenicima, kao savjetodavno tijelo Vlade Crne Gore, čini, između ostalih, i 40 članova iz različitih država, što, kaže, sve ukazuje na značajnu prisutnost i vitalnost crnogorske dijaspore.
Crna Gora je, podsjeća on, tokom većeg dijela svoje istorije bila emigraciona zemlja i to se može naročito prepoznati od početka 19. pa do kraja 20. vijeka.
„Imajući to u vidu, već sada u terminologiji koristimo izraze „staro“ i „novo“ iseljeništvo, u zavisnosti od činjenice u kojem se vremenskom razdoblju iseljavanja stanovništva sa crnogorskog prostora događala. To je razlog da danas imamo ne samo prvu i drugu, već i treću, a u Južnoj Americi i četvrtu generaciju potomaka crnogorskih iseljenika”, kaže Mitrović.
Osvrnuo se i na početke iseljavanja iz Crne Gore, te naglašava da su to procesi koji su se na ovom prostoru odigravali kontinuirano, bilježe se još od srednjeg vijeka, a uglavnom se odlazilo iz ekonomskih razloga.
„Najveći talas iseljavanja, koji se dokumentovano može pratiti, je onaj koji je započeo od druge polovine 20. vijeka. Uostalom, ta generacija iseljenika dala je nesumnjiv doprinos ukupnom razvoju crnogorskog društva, ali i obnovi crnogorske nezavisnosti”, zaključuje Mitrović.